หอไตรวัดสระไตรนุรักษ์

บ้านนาเวียง หมู่ 1 ตำบลนาเวียง อำเภอทรายมูล จังหวัดยโสธร 35170 ทรายมูล ยโสธร 35170

รายละเอียดเกี่ยวกับที่เที่ยว

หอไตรวัดสระไตรนุรักษ์ ตั้งอยู่ที่วัดสระไตรนุรักษ์ เป็นหอไตรเก่าแก่อยู่กลางสระน้ำ สร้างมาประมาณร้อยกว่าปี สถาปัตยกรรมแบบพม่าหรือไทยใหญ่ อาคารไม้ขนาดกว้าง 8.30 เมตร ยาว 10.50 เมตร หลังคามุมสังกะสี มีชายคายื่นทั้ง 4 ทิศ หลังคามี 4 ชั้น ลดหลั่นกันขึ้นไปมีประตูด้านหน้า 1 ช่อง บานประตูแกะสลักลวดลายสวยงาม ใช้เป็นที่เก็บพระไตรปิฎกแต่มาโบราณ

จากหลักฐานที่ค้นพบในใบสำรวจวัด ระบุตั้งเมื่อวันที่ 7 เมษายน พ.ศ. 2002 ตรงกับรัชสมัยสมเด็จพระบรมไตรโลกนาถ (พ. ศ. 1919 –2031) จากคำบอกเล่า ชาวลาวก้อได้อพยพภัยสงครามจากบ้านสามหมื่นภูเพียงแห่งราชอาณาจักรลาว โดยการนำของยาคูหลักคำ ได้อพยพผู้คนข้ามแม่น้ำโขง ผ่านหนองบัวลุมบัว บ้านหนองชุนใหญ่ (ปัจจุบันตั้งอยู่ในพื้นที่จังหวัดร้อยเอ็ด) จนได้มาตั้งหลักแหล่งชุมชนที่ห้วยค้อ (ที่อยู่ปัจจุบัน) และได้สร้างวัดขึ้นทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ของหมู่บ้าน โดยได้สร้างศาลากลางน้ำ สำหรับเก็บตู้หนังสือ พระศาสนา เรียกชุมชนตนเองว่า "หมู่บ้านคำแค" ต่อมาบ้านคำแคได้เปลี่ยนชื่อใหม่เป็น "บ้านสระเวียง" และเปลี่ยนมาเป็น "บ้านนาเวียง" จนถึงปัจจุบัน

หอไตรกลางน้ำแห่งนี้ได้รับการซ่อมแซมก่อสร้างใหม่ใน พ.ศ.2463 ในพ.ศ.2533 กรมศิลปากรได้ออกสำรวจและประกาศขึ้นทะเบียนหอไตรวัดสระไตรนุรักษ์ เป็นโบราณสถานของชาติ ลักษณะเป็นสถาปัตยกรรมแบบพม่าหรือไทยใหญ่ เป็นอาคารไม้กว้าง 8.30 เมตร หลังคา 4 ชั้น มุงสังกะสี ต่อมาสระน้ำแห้งขอดเป็นประจำทุกปี ปลวกได้ขึ้นไปทำลายหอไตร ฯ เสียหาย ทางหมู่บ้านจึงรายงานกรมศิลปากรเพื่อของบประมาณบูรณะซ่อมแซม

ในปี พ.ศ.2539 กรมศิลปากร โดยหน่วยศิลปากรที่ 6 ได้ออกแบบแปลนบูรณะซ่อมแซมหอไตร ฯ และได้จัดสรรงบประมาณจำนวน 1,099,000 บาท ดำเนินการบูรณะซ่อมแซมหอไตร ประวัติศาสตร์ (หอไตรวัดสระไตรนุรักษ์) โดยคงลักษณะเดิมไว้ อนึ่ง ภายในหอไตร ฯ แห่งนี้ยังเป็นที่เก็บโบราณวัตถุที่สำคัญ ได้แก่ หนังสือพระคัมภีร์ทางพุทธศาสนาที่บันทึกไว้ในใบลาน จำนวน 198 มัด โดยผูกเก็บไว้ในตู้ลักษณะรูปหลังช้างมีลวดลาย , พระเสี่ยงทาย , เมล็ดข้าวใหญ่ (ทำจากไม้ยาวประมาณ 40 เซนติเมตร) , พระงา , พระนอ (แกะสลักเป็นพระพุทธรูปปางต่าง ๆ ทำจากนอแรดแท้) , โหวตหอยสังข์ (เขากวางหด) , ผ้าขิดโบราณ เป็นต้น