วัดพระธาตุจอมมอญ

อำเภอแม่สะเรียง จังหวัดแม่ฮ่องสอน แม่สะเรียง แม่ฮ่องสอน 58110

รายละเอียดเกี่ยวกับที่เที่ยว

วัดพระธาตุจอมมอญ ตั้งอยู่ในเขตบริเวณหมู่บ้านพะมอลอ หมู่ที่ 9 ตำบลบ้านกาศ อำเภอแม่สะเรียง จังหวัดแม่ฮ่องสอน มีเนื้อที่ทั้งหมด 16 ไร่ ไม่ปรากฏสร้างขึ้นเมื่อใด แต่หลักฐานค้นพบที่ กู่คำ สันนิษฐานว่าสร้างในสมัย พระเจ้าแสนเมืองมา กษัตริย์แห่งนครเชียงใหม่ องค์ที่ 7 ราชวงศ์มังราย โดยให้อุปราช เจ้าแสนคำ เป็นผู้สร้าง ประมาณ พ.ศ. 1935 อัฐิ เจ้าแสนคำ ได้บรรจุไว้ที่กู่คำ หรือกู่แสนคำ ตั้งอยู่บริเวณ อุโบสถในปัจจุบันนี้ พ.ศ. 2143 ในสมัยสมเด็จพระนเรศวรมหาราช ได้กอบกู้บ้านเมืองได้เกลี้ยกล่อมชาวไทย ไทยใหญ่ มอญ กะเหรี่ยง ละว้า จากพม่าเป็นสมัครพรรคพวกให้มาขึ้นกับไทย ประกอบกับกษัตริย์มอญได้หนีข้าศึกทางพม่านุ่งห่มขาวลี้ภัยพร้อมด้วยบริวาร มาตั้งรกรากอยู่บริเวณนี้ จึงได้ช่วยกันบูรณปฏิสังขรณ์พระธาตุจอมมอญ กาลล่วงไปพระเจดีย์ ได้ชำรุดทรุดโทรม เหลือแต่ซากปรักหักพังเป็นหลุม คล้ายปลักควาย ลุถึง พ.ศ. 2453 โดยการนำของตระกูลกะเหรี่ยง พ่อเฒ่าหม่อนจอนุ แม่หม่อนโยแฮ พิกุล" สร้างครอบองค์เก่า ปี พ.ศ. 2540 ทางวัดจึงได้สร้างครอบองค์เดิมให้ใหญ่และสูงขึ้น เดิมบรรจุพระบรมธาตุพระหนุ(ส่วนคาง) และพระอูรุงคธาตุ มีการบรรจุพระธาตุเพิ่มโดยคุณรัตนาภร จงจิตรนันท์ ผู้อันเชิญพระธาตุแก้วเสด็จมาที่ห้องพระแล้วนำมาถวาย บรรจุในเจดีย์นี้ด้วย 1000 องค์ ..."ก่อนการบูรณปฏิสังขรณ์ วัดพระธาตุจอมมอญจัดเป็นวัดร้างอยู่ในเขตป่ารกชัฏ มีสถานะเป็นเพียงสำนักสงฆ์ นับตั้งแต่ปี พ.ศ. 2525 เมื่อชาวบ้านพะมอลอได้อารธนาพระภิกษุึมาจำพรรษาจากวัดพระพุทธบาทตากผ้า อ.ป่าซาง จ.ลำพูน ซึ่งเป็นศิษย์ของ พระสุพรหมยานเถร (พรหมมา พฺรหฺมจกฺโก) หรือครูบาพรหมมา พระภิกษุที่มาจำพรรษาในครั้งนั้นมีด้วยกัน 2 รูป คือ พระอธิการสวัสดิ์ นริสฺสโร และ พระอาจารย์พิมล ชาตวีโร จากนั้นก็มีหลวงพ่อตาคำ สํวโร จากวัดน้ำจำ อ.สันกำแพง จ.เชียงใหม่ มาสมทบ พระภิกษุทั้ง 3 รูปนี้ถือเป็นกำลังสำคัญในการบูรณปฏิสังขรณ์วัดพระธาตุจอมมอญการร่วมแรงร่วมใจกันทั้งทางฝ่ายบรรพชิตและคฤหัสถ์ในการบูรณปฏิสังขรณ์วัดพระธาตุจอมมอญ ทำให้เสนาสนะ ถาวรวัตถุ มีอยู่อย่างสัปปายะ พระอาจารย์สวัสดิ์ นริสฺสโร ได้ทำเรื่องไปยังกรมการศาสนาเพื่อยกวัดร้างขึ้นเป็นวัดมีพระสงฆ์อย่างถูกต้องตามกฎหมาย และกรมการศาสนาเห็นชอบได้ประกาศให้วัดพระธาตุจอมมอญขึ้นทะเบียนเป็นวัด เมื่อวันที่ 17 พฤษภาคม พ.ศ. 2542 แต่งตั้งให้พระอธิการสวัสดิ์ นริสฺสโร เป็นเจ้าอาวาสรูปที่ 1 ณ วันที่ 1 เมษายน พ.ศ. 2543 พร้อมกันนั้นทางวัดพระธาตุจอมมอญยังได้รับการคัดเลือกให้เป็นอุทยานการศึกษา ในปีเดียวกัน คือ วันที่ 22 พฤษภาคม พ.ศ. 2543 ชาวอำเภอแม่สะเรียง เรียกขานชื่อวัดพระธาตุจอมมอญ ว่า วัดจอมมอญ และเรียกอีกชื่อหนึ่งว่า วัดพะมอลอ ตามชื่อหมู่บ้าน หลักฐานอะไรที่ทำให้เรียกชื่อวัดว่า วัดจอมมอญ เหตุเพราะศิลปะภายในวัดแทบจะไม่มีร่องรอยของ ศิลปะมอญอยู่เลย และบริเวณวัดก็เป็นชุมชนของชาวเขาเผ่ากะเหรี่ยง จึงอนุมานว่า สมัยสมเด็จพระนเรศวรมหาราช ได้กอบกู้บ้านเมืองได้เกลี้ยกล่อมชาวไทย ไทยใหญ่ มอญ กะเหรี่ยง ละว้า จากพม่าเป็นสมัครพรรคพวก ให้มาขึ้นกับไทย ประกอบกับกษัตริย์มอญได้หนีข้าศึกทางพม่านุ่งห่มขาวลี้ภัยพร้อมด้วยบริวาร มาตั้งรกรากอยู่บริเวณนี้ ได้ช่วยกันบูรณปฏิสังขรณ์พระธาตุจอมมอญ เพื่อเป็นอนุสรณ์สถานระลึกถึง กาลต่อมาวัดจอมมอญถูกทิ้งให้ร้างเป็นป่ารกชัฏเป็นเวลายาวนาน จนมาถึงการบูรณปฏิสังขรณ์ใหม่อีกครั้งทางวัดจึงมีการทำเรื่องถึงกรมการศาสนา ยกวัดร้างขึ้นทะเบีัยนเป็นวัดถูกต้องตามกฎหมาย แล้วมีการเปลี่ยนชื่อวัด โดยการเพิ่มคำว่า "พระธาตุ"จาก วัดจอมมอญ เป็น วัดพระธาตุจอมมอญ เหตุที่เพิ่มคำว่าพระธาตุขึ้นมา ด้วยเชื่อว่าองค์เจดีย์มีการบรรจุพระบรมสารีริกธาตุ
วัดพระธาตุจอมมอญ เป็นที่ประดิษฐานเจดีย์สำคัญหนึ่งในสี่เจดีย์ประจำมุมเมือง เป็นพระเจดีย์เก่าแก่ตั้งอยู่บนยอดเขาทางทิศตะวันตกเฉียงเหนือของเมืองซึ่งมีความสวยงามไม่แพ้เจดีย์องค์อื่นๆ สิ่งน่าสนใจก็คือพระธาตุจอมมอญ สร้างขึ้นเมื่อครั้งตั้งเมือง เป็นหนึ่งในสี่เจดีย์ที่สร้างไว้สี่มุมเมือง คือ จอมแจ้ง จอมทอง จอมกิตติ และจอมมอญ ชาวบ้านถือว่าเป็นพระธาตุที่มีความศักดิ์สิทธิ์องค์หนึ่ง มีงานฉลองในเดือน ก.ค. ของทุกปี ตามคติของผู้คนท้องถิ่นเหนือนิยมสร้างเจดีย์ไว้ตามยอดดอยรอบๆ เมือง นอกจากเรื่องศรัทธาทางศาสนาแล้ว ยังเป็นจุดหมายสำหรับคนเดินทางให้รู้ว่าเข้าเขตเมืองใหญ่แล้ว และจุดชมทิวทัศน์เมืองแม่สะเรียง เมื่อขึ้นไปข้างบนนักท่องเที่ยวจะได้เห็นภาพเมืองแม่สะเรียงปรากฏอยู่เบื้องล่าง เป็นภาพมุมกว้างที่เห็นบ้านเรือนกระจุกตัวอยู่ในหุบเขา ล้อมรอบด้วยทุ่งนาและสายน้ำยวมที่ไหลคดเคี้ยวผ่านที่ราบซอกซอนลับสายตาไปตรงช่องเขาด้านใต้
สำหรับการเดินทางนั้นหากเป็นรถยนต์ส่วนตัว จากตัว อ.แม่สะเรียง ข้ามสะพานข้ามแม่น้ำยวมไปตามทางหลวงหมายเลข 1194 (แม่สามแลบ) ประมาณ 1 กม.จะพบทางแยกให้เลี้ยวขวาไปราว 4 กม. จะถึงที่ตั้งวัดทางขวามือ ส่วนมอเตอร์ไซค์รับจ้าง จากตลาดเทศบาล ค่ารถ 30 บาท